ПИШИТЕ, ЯЗЫГЫЗ:
- содержание 
- тех.вопросы
© Copyright,
2000-2021
МТСС, ФРМ-FMP
Татароведение 
|
|
ТАТАРСКИЙ ЯЗЫК (интенсивный курс) ЕГЕРМЕНЧЕ ДђРЕС
Исђнмесез! Хђерле кљн!
а) — Гафу итегез, вокзалдан шђџђр њзђгенђ ничек барырга? — ќиденче троллейбус белђн.
ђ) — ђйтегез ђле, Тукай џђйкђле кайда? — Опера џђм балет театрыныћ ућ ягында.
б) — Министрлар Кабинеты кайда урнашкан? — Ирек мђйданында.
в) — њзђк Банк бинасы кайда? — Бауман урамында.
г) — Казан шђџђренећ нинди истђлекле урыннарын белђсез? — Кремль, университет, Сљембикђ манарасы...
д) — Милли китапханђнећ директоры кем? — Шагыйрь Рђзил Вђлиев.
е) — Болгар мђчете кайда урнашкан? — Минемчђ, Чуйков урамында.
ж) — Сез университет тукталышында чыгасызмы? — Юк, мин Ирек мђйданында чыгам.
ќ) — Киров књперендђ машина књп буламы? — Ой, бик књп.
з) — Идел елгасы кићме? — Бик кић.
КАЗАН Казан — борынгы џђм зур шђџђр. Казанда тарихи урыннар бик књп: Кремль, Сљембикђ манарасы, Казан университеты, Тукай музее, мђчетлђр, џђйкђллђр. Казанда 15 югары уку йорты бар. Ић борынгы уку йорты — Казан дђњлђт университеты. Ул 1804 нче елдан эшли. Университетныћ биш бинасы бар. Алар Кремль урамында урнашкан. Математик — геометр Николай Лобачевский университетныћ ректоры булган. Аныћ йорты университеттан сул якта урнашкан. Сљембикђ манарасы — тарихи истђлек. Сљембикђ турында легенда бар. Ул бу манараны њзе тљзеткђн. Манарага 445 ел. Ул бик матур. Аныћ биеклеге — 47метр. Аныћ башында ай бар. Казанда бик књп музейлар бар. Тукай музее Тукай урамында урнашкан. Аныћ бинасы бик матур џђм бик борынгы. Музей ике катлы. Музейда шагыйребез турында бай материал ќыелган. Музейга укучылар књп килђ. ќавап бирегез: 1. Казан нинди шђџђр? 2. Казанда нинди тарихи урыннар бар? 3. Казанда ничђ югары уку йорты бар? 4. Казан университеты ничђнче елдан эшли? 5. Университетныћ ничђ бинасы бар? 6. Универистет кайсы урамда урнашкан? 7. Университетныћ ректоры кем булган? 8. Сљембикђ манарасы кайда? 9. Аћа ничђ ел? 10. Аныћ биеклеге ничђ метр? 11. Казанда музейлар бармы? 12. Тукай музее кайсы урамда? 13. Музей ничђ катлы?
1. Татарстан республикасы — республика Татарстан Дђњлђт музее — государственный музей Рђсем сђнгате — изобразительное искусство Сђнгать музее — художественный музей Тимер юл вокзалы — железнодорожный вокзал
2. а) Дђњлђт музее Кремль янында урнашкан. — Государственный музей находится около Кремля. Милли китапханђ университет янында урнашкан. — Национальная библиотека находится около университета. Пушкин џђйкђле Опера џђм балет театры янында урнашкан. — Памятник Пушкину находится около театра Оперы и балета.
ђ) Тукай музее университетка якын. Тимер юл вокзалы њзђк универмагка якын. Сђнгать музее паркка якын.
б) Актаныш районы Казаннан ерак. Болгар мђчете шђџђр њзђгеннђн ерак. Чњпрђле районы Актаныштан ерак.
Будущее неопределенное время выражает действие в будущем с оттенком неопределенности. Его аффиксы — -ыр/-ер; -ар/-ђр; -р.
а) — Марат, бњген Рљстђм килер микђн? — Килер, ул ђйтте бит.
ђ) — ђни, иртђгђ ђти кайтыр микђн? — Белмим шул, кызым.
б) — Трамвай тиз килер микђн? — Килер, чљнки трамвайлар књп.
в) — Син иртђгђ безгђ килерсећме? — Килермен, ђлбђттђ.
г) — ђни, без тућдырма ашарбызмы? — Башта кибеткђ керербез, аннары тућдырма ашарбыз.
Будущее определенное (категорическое) время выражает действие, которое непременно должно произойти в будущем. Его аффиксы: -ачак/-ђчђк, -ячак/-ячђк. Последний вариант аффикса присоединяется к корню или основе, оканчивающимся на гласный звук.
Мин шимбђ кљнне театрга барачакмын. Син иртђгђ китапханђгђ барачаксыћ. Ул быел институтка керђчђк. Без ял итђргђ Тљркиягђ барачакбыз. Сез кљзгђ Германиягђ китђчђксез. Алар тљзелештђ эшлђячђк.
Чљнки потому что Микђн ли, ль; то ли...то ли
а) — Апа, син кем булачаксыћ? — Мин табиб булачакмын. — ђ Рљстђм абый кем булачак? — Ул математик бит.
ђ) — Бњген лекция булачакмы? — Юк, булмаячак,чљнки укытучы авырган.
б) — Поезд ничђдђ китђчђк? — Тугызынчы яртыда.
в) — Кљзгђ без квартира алачакбыз! — Бик яхшы.
Сљйлђшђбез! а) — Гафу итегез, Галия ханым љйдђме? — Юк, ул ђле кайтмаган. — Ничђдђ кайтыр икђн? — Сђгать ќиделђрдђ кайтыр. — Сез аныћ кызымы? — Юк, мин аныћ килене. — ђ, сез Алсу ханыммы? — ђйе, сез мине белђсезмени? — ђйе, чљнки Галия ханым сезнећ турыда бик књп сљйли. Ул Сезне бик ярата. — Рђхмђт. ђ сез кем? — Мин — Галия ханымныћ коллегасы. Без бер группада укыган идек. Хђзер 26 мђктђптђ татар теле укытучысы. — Шулаймыни? Хђзер ђни кайтыр инде, чђй эчђрбез. — Рђхмђт, мића китђргђ кирђк. — Тагын килегез. — Ярый, сау булыгыз. Танышуыма мин бик шат. — Сау булыгыз.
ђ) — Бњген телевизордан бик кызык спектакль булачак. — Карарбыз. — Спектакль карагач, урамга чыгабызмы? — Чыгарбыз. — Урамга чыккач, тућдырма алабызмы? — Алырбыз. — Сок та алырбызмы? — Алырбыз, алырбыз.
б) — Мин быел диплом алачакмын! — О ! Бик яхшы. Син кем буласыћ? — Мин юрист булачакмын. — Кайда эшлђячђксећ? — Чњпрђле районында. — Ул район Казаннан еракмы? — Ерак та тњгел, якын да тњгел. 200 км. — Автобус йљриме? — Элек юк иде. Идел књпере тљзелгђч йљри. — Ничђ сђгать бара? — 4 сђгать. — Ерак икђн. — Анда баргач, квартира бирђлђрме? — Мића кирђкми, чљнки ђти-ђнием шунда яши.
в) — Профессор Закиров бњген булачакмы? — Юк, ул бњген булмаячак. — Иртђгђ килер микђн? — Иртђгђ килер, аныћ лекциясе булачак. — ђ иртђгђ университет эшлђячђкме? — Эшли, хђзер сессия бит. — Ул иртђгђ ничђгђ килђчђк? — Сђгать унынчы яртыга. — Лекция ничђдђ бетђчђк? — Уникенче яртыда. — Аныћ минем белђн сљйлђшергђ вакыты булыр микђн? — Белмим шул, сђгать икедђ экзаменга китђчђк. — Ярар, рђхмђт. — Сау булыгыз.
г) — Опера џђм балет театрыныћ сул ягында нинди џђйкђл бар? — Пушкин џђйкђле. — ђ Тукай џђйкђле кайда? — Тукай џђйкђле театр бинасыныћ ућ ягында. — Анда тагын нинди џђйкђллђр бар? — Театр каршында Ленин џђйкђле. ђ элек театр артында Державин џђйкђле булган. Лђкин ул џђйкђл хђзер юк. — Казанда Муса ќђлилгђ џђйкђл бармы? — Бар. Ул Кремль янында, 1 Май мђйданында. — Тагын кемнђргђ џђйкђллђр бар? — М. Вахитовка, Н.Лобачевскийга, Бутлеровка. — Бакый Урманчега џђйкђл бармы? — Бар.
д) — Гафу итегез, тукталыш еракмы? — Сезгђ нинди тукталыш кирђк? — Мића икенче трамвай тукталышы кирђк. — Ул ерак. Бу урамнан барасыз да ућ якка китђрсез. — Яхшы. Рђхмђт. — Берни тњгел.
Сагына скучает Кунак гость Казан районнары — районы Казани Идел буе районы — Приволжский район Мђскђњ районы — Московский район Вахитов районы — Вахитовский район Авиатљзелеш районы — Авиастроительный район Яћа Савин районы — Новосавиновский район Киров районы — Кировский район Совет районы — Советский район Сљйлђшђбез! 1.— Галия ханым, сез быел ял итђргђ барасызмы? — Юк, безгђ дњшђмбе кљнне Америкадан кунаклар килђчђк. — Кемнђр? — Каенатамныћ энесе — Рђшит абый. — њзе генђме? — Юк, кызлары Алия џђм Айнур белђн. — Алар ничђ кљн булырлар микђн? — љч атна. — О-о-о! Алар белђн кая барырсыз? — Мин аларга Кремльне књрсђтермен, Тукай музеена да барырбыз, Милли китапханђгђ дђ керербез. — Аларга Казан ошар микђн? — Белмим инде.
2. Аэропортта — Исђнмесез, Галия сећелем, Салих энем! — Исђнмесез, Рђшит абый! Ничек килдегез? — Яхшы! Сез ничек яшисез? ђти-ђниегез ни хђлдђ? — Без исђн-сау. Кайткач сљйлђшербез. — Яхшы, балалар. Нђрсђ белђн кайтабыз? — Машина белђн.
3. — Бу Казанмы? — Юк, бу ђле Лаеш районы гына. 10 минуттан Казанга керербез. — Казанда ничђ район бар? — ќиде. — Сез нинди районда яшисез? — Идел буе районында. — Ул аэропорттан еракмы? — Юк, бик ерак тњгел. — Бу нинди урам? — Бу — Гарифќанов урамы. — О-о-о, Казанда урамнар бик кић икђн! Америкада алар тар. — Без Гани Сафиуллин урамында яшибез. — Гани Сафиуллин кем булган? — Ул герой, генерал ... Менђ бу — безнећ йорт. Без алтынчы катта яшибез. — Лифт эшлиме? — ђйе, ђйе, эшли. 4. — Рђхим итегез, Рђшит абый. Керегез, кызлар. — Исђннђрмесез! Фатирыгыз бик зур икђн! Салих: — ђйе. Без инде монда биш ел яшибез. Элек ике бњлмђле фатирда яшђдек. Галия: — Бераз ял итегез. Хђзер чђй эчђрбез. Рђшит: — Ничек яшисез, Салих энем, балалар исђн-саумы? Салих:— Исђн-сау. Маратныћ кызы ђлфиягђ инде љч яшь. Гњзђлнећ улы бар. Булат исемле. Аћа бер ай. Рљстђм ђле љйлђнмђгђн. Кљзгђ ул да љйлђнергђ уйлый. Рђшит:— Бик ђйбђт. ђ ђтилђрећ ни хђлдђ? Салих: — Алар да сау-сђламђт. Актаныштан иртђгђ килергђ тиешлђр. Иртђгђ аэропортка барырбыз. ђ сез Америкада ничек яшисез? Рђшит: — Яхшы. Лђкин Казанны бик сагынабыз. Мин инде пенсиядђ. Алия кызым Аризона университетын бетерде. Хђзер зур банкта эшли. Ул кияњдђ. Айнур шул университетныћ юридик факультетында укый. Мин аларга Татарстан турында књп сљйлим. Лђкин аларныћ Казан, Татарстан турында књбрђк белђселђре килђ. Салих:— Яхшы, без Казанныћ књп кенђ тарихи џђм истђлекле урыннары белђн танышырбыз. Кремльне карарбыз, Сљембикђ манарасына барырбыз, музейларга керербез. Рђшит: — ђ мђчетлђр эшлиме? Салих: — Эшли, эшли. ђтилђр килгђч, анда да барырбыз. Алия: — Минем Казанныћ њзђк банкын књрђсем килђ. Ул кайда урнашкан? Салих: — Бауман урамында. Алия: — Ул урам Кремльдђн еракмы? Салих: — Юк, якын гына. Анда да барырбыз. Айнур: — ђ университетка керђбезме? Салих: — ђлбђттђ. Мин њзем тарих факультетында эшлим. Университетныћ тарихы, књренекле кешелђре белђн танышырбыз, музеена керербез. Айнур: — ђ сездђ китапханђлђр бармы? Салих: — ђйе, университетныћ Лобачевский китапханђсе бар. Университет бинасы янында Милли китапханђ урнашкан. Сорауларга ќавап бирегез: 1. Галия ханым нигђ ял итђргђ бармый? 2. Галия ханымнарга кемнђр килђ? 3. Алар ничђ кљнгђ килђлђр? 4. Рђшит абый Казанга кемнђр белђн килђ? 5. Салих ђфђнделђр нинди районда яшилђр? 6. Алар кайсы урамда торалар? 7. Рђшит абыйныћ Алия исемле кызы кайда эшли? 8. Ул нинди университет бетергђн? 9. Галия ханымныћ каенаталары кайда яши? 10. Алар Казанга килђлђрме? 11. Галия ханым белђн Салих ђфђнденећ ничђ баласы бар? 12. Аларныћ исемнђре ничек? 13. Рђшит ђфђнде Казанга нигђ килгђн? 14. Алиянећ Казанда нђрсђ књрђсе килђ? 15. Айнурныћ Казан университетын књрђсе килђме? 16. Салих ђфђнде кайда эшли?
1. Тђрќемђ итегез:
2. Мђкальлђрне ятлагыз џђм тђрќемђ итегез:
Бер калган эш кырык елга калыр. Калган эшкђ кар явар. Башланган эш — беткђн эш.
3. Мђзђкне тђрќемђ итегез.
Ысул
— Йђ, нихђл дус? Йоклый алмыйм дип зарланган идећ. Мин ђйткђн ысулны сынап карадыћмы? — Карадым. — Ничђгђ хђтле санадыћ? — 17420 гђ хђтле. — Шуннан соћ рђхђтлђнеп йоклагансыћдыр, ичмасам! — Юк, эшкђ барырга вакыт ќитте. Коммуникатив биремнђр. 1. Используя материалы урока, составьте небольшой рассказ о Казани. 2. Представьте, что к вам приехали друзья из Германии. Проведите вместе с ними экскурсию по городу Казани. 3. Расспросите своих друзей об их стране. 4. Поинтересуйтесь, понравился ли им наш город. 5. Спросите у друга, какие исторические места Казани он знает. 6. Скажите, в каком районе города Вы живете. 7. Расскажите, какие достопримечательности есть в вашем районе. 8. Расскажите о своих планах на будущее лето. Дђрес бетте. Сау булыгыз. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
БИРЕМНђР 
Поиск по сайту:
Ссылка на mtss.ru обязательна
при использовании
материалов сайта !
|
|
|