ТАТАРСКИЙ ЯЗЫК (интенсивный курс)

Татарско-русский словарь-минимум

Словарь содержит слова и отдельные активно употребляемые сочетания слов, которые были включены в уроки. В словаре даются основные и также некоторые контекстуальные значения употребленных слов.

Для облегчения усвоения произношения наиболее трудных слов после татарского слова дается транскрипция, в которой нашли отражение такие фонетические явления, как уподобление звуков (ассимиляция), озвончение звуков, сокращение и выпадение звуков (редукция), ударение, изменения звуков при употреблении двух слов в одном речевом такте.

Глаголы даны в инфинитивной форме, при этом черточкой отделен корень и отражены случаи чередования звуков в корне.

Условные обозначения

[…] — увулярный глухой согласный звук (например, карт […µрт], кул […ул])

[„] — увулярный звонкий согласный звук (например, гата [„µта], гадәт [„әдәт])

[µ] — огубленное а

[w] — губно-губной звук

ƒ — çнак над буквой отражает редукцию (например, белемле [бƒелƒемле])

— знак над буквой отражает ударение и ставится только в тех случаях, когда ударение падает не на последний слог в слове (например, ничек [ничƒек], кайда […µйда])

’ — гамза — придыхательный звук (например, тәэмин [тә’мин])

[ е] краткий гласный звук (эш [еш], эшлекле [ешлекле])

[йа] — сочетание звуков, передаваемое буквой я в твердых словах (например, язам [йµзам])

[йә] — сочетание звуков, передаваемое буквой я в мягких словах (например, яшел [йәшел])

[йу] — сочетание звуков, передаваемое буквой ю в твердых словах (например, юл [йул])

[йү] — сочетание звуков, передаваемое буквой ю в мягких словах например, юнәлеш [йүнәлеш]

[йы] — сочетание звуков, передаваемое буквой е в твердых словах (например, ерак [йƒыра…])

[йе] — сочетание звуков, передаваемое буквой е в мягких словах (например, егет [йƒегет])

[йо] — сочетание звуков, передаваемое буквой е в твердых словах (например, оек [ойо…])

[йө] — сочетание звуков, передаваемое буквой е в мягких словах (например, көе [кƒөйө])

АБЫЙ [µбый] — старший брат, дядя

АВАЗ [µwаз] — звук

АВЫЗ [µwыз] — рот

АВЫЛ [µwыл] — деревня, село

АВЫЛ ХУҗАЛЫГЫ [µwыл хуҗалƒы„ы] — сельское хозяйство

АВЫР [µwыр] — трудный, тяжелый (-ая, -ое); трудно, тяжело

АВЫРТ-ЫРГА [µwƒûртƒырга] — болеть

АВЫРУ [µwƒûру] — больной, болезнь

АВЫР-ЫРГА [µwƒûрƒыр„а] — болеть

АГАЙ-ЭНЕ [µ„айене] — старшие и младшие братья

АК(Г)-АРГА [µ„ар„а] — течь

АГАЧ [µ„ач] — дерево, деревяный (-ая, -ое)

АГУЛЫ [µ„улы] — ядовитый (-ая, -ое)

АГЫЙДЕЛ [µ„ыйдел] — Агидель (река Белая)

АЕРЫЛГАН [µйƒырƒыл„ан] — разведенный (-ая, -ое)

АЕРЫМ [µйрым] — отдельный (-ая, -ое)

АЗ [µз] — мало

АЙ [µй] — месяц

АЙГА БЕР ТАПКЫР [µй„а бер тµп…ыр] — раз в месяц

АЙГЫР [µй„ыр] — конь

АЙЛЫК [µйлы…] — ежемесячный (-ая, -ое)

АК [µ…] — белый (-ая, -ое)

АК ЧӘЧӘК [µ… чәчәк] — ромашка

АКЧА [µ…ча] — деньги

АКЫЛЛЫ [µ…ƒûллы] — умный (-ая, -ое)

АЛ-ЫРГА [µлƒыр„а] — взять, купить

АЛ [µл] — розовый (-ая, -ое)

АЛА [µла] — серый (-ая, -ое)

АЛАЙ [µлай] — так

АЛАР [µлар] — они

АЛАР КАДӘР (ЧАКЛЫ, ХӘТЛЕ) [µлар …әдәр] — как они

АЛАРГА [µлар„а] — им, к ним

АЛАРДА [µларда] — у них

АЛАРДАН [µлардан] — от них

АЛАРНЫ [µларны] — их

АЛАРНЫКЫ [аларнƒы…ы] — их, его

АЛАРНЫҢ [µларның] — их, у них

АЛГА КИТ-әРГә [µл„а китәргә] — идти вперед; спешить (о часах)

АЛГЫ БүЛМә [µл„ы бүлмә] — прихожая

АЛДА [µлда] — впереди

АЛКА [µл…а] — сережки

АЛМА [µлма] — яблоко

АЛМАГАЧ [µлма„ач] — яблоня

АЛМАН [µлман] — немецкий, немец, немка

АЛСУ [µлсу] — розоватый (-ая, -ое)

АЛТМЫШ [µлтмыш] — шестьдесят

АЛТЫ [µлты] — шесть

АЛТЫН [µлтын] — золотой, золото

АЛТЫНЧЫ [µлтƒынчы] — шестой (-ая, -ое)

АЛЪЯПКЫЧ [µлйап…ыч] — фартук, передник

АЛЫП БАРУЧЫ [µлыб баручы] — ведущий

АНА КАЗ [µна …µз] — гусыня

1. АНДА [µнда] — там, туда

2. АНДА (АҢАРДА) [µнда/µңарда] — у него, у нее

АННАН (АҢАРДАН) [µннан/µңар-дан] — от него, от нее

АННАРЫ [µннары] — потом, после, затем

АНЫ [µны] — его, ее (напр.: видеть)

АНЫКЫ [µнƒы…ы] — его, ее (напр.: книга)

АНЫҢ [µның] — его, ее, у него, у нее

АНЫҢ КАДӘР (ЧАКЛЫ, ХӘТЛЕ) [µның …әдәр чµ…лы/хәтле] — как он

АҢА [µңа] — ему, ей

АҢЛА-РГА [µңлар„а] — понимать, понять

АПА [µпа] — старшая сестра, тетя

АРЗАН [µрзан] — дешевый (-ая, -ое), дешево

АРКЫЛЫ [µр…ƒылы] — через

АРТКА КАЛ-ЫРГА [µрт…а …µлƒыр„а] — отставать

АРТТА [µртта] — позади

АРТТА КАЛМА-СКА [µртта …алмас…а] — не отставать

АРТЫК [µрты…] — более; лишний

АРЧА [µрча] — Арск; Арский (район)

АТ [µт] — лошадь

АТ-АРГА [µтар„а] — стрелять

АТ КАРАУЧЫ [µт …µраwчы] — конюх

АТА КАЗ [µта …µз] — гусь

АТА-АНА [µтана] — родители

АТКАЗАНГАН АРТИСТ [µт…µзаң„ан] — заслуженный артист

АТНАГА БЕР ТАПКЫР [µтна„а бер тµп…ыр] — раз в неделю

АУЧЫ [µwчы] — охотник

АХЫРДАН [µхƒырдан] — в конце

АЧ-АРГА [µчар„а] — открыть, открывать

АЧКЫЧ [µч…ыч] — ключ

АЧУЛАНЫРГА [µчуланƒыр„а] — ругать, сердиться

АЧЫК [µчы…] — открытый (-ая, -ое), открыто

АШ [µш] — суп

АШ БҮЛМӘСЕ [µш бүлмәсе] — столовая

1. АША [µша] — через

2. АША-АРГА [µшар„а] — кушать, есть

АШКАЗАНЫ [µш…µзаны] — желудок

АЮ [айу] — медведь

АЮ КАМЫРЫ [µйу …µмƒыры] — боярышник

АЯЗ [µйаз] — безоблачный, ясный

АЯК [µйа…] — нога

АЯК КИЕМЕ [айа… кийеме] — обувь

Ә — а (противительный союз)

ӘБИ (ДӘҮ ӘНИ) [дәwәни] — бабушка

ӘГӘР — если

ӘГЕРҖЕ [әгƒерҗе] — Агрыз; Агрызский (район)

ӘДӘБИ — литературный

ӘДӘБИЯТ [әдәбийат] — литература

ӘДИП — прозаик

ӘЙБӘТ — хорошо

ӘЙЕ [әййе] — да

ӘЙТ-ЕРГӘ — сказать, говорить

ӘКИЯТ [әкийәт] — сказка

ӘЛБӘТТӘ [әлбәттә] — конечно

ӘЛЛӘ [әллә] — что ли, разве

ӘНӘ [ӘНӘ] — вот, вон

ӘНИ — мама

ӘСӘР — произведение

ӘТӘЧ — петух

ӘТИ — папа

ӘФӘНДЕ — эфенде (обращение к мужчине)

БАБАЙ (ДӘҮ ӘТИ) [бµбай], [дәwәти] — дедушка

БАЙ — богатый, богато

БАЙБАК [бµйба…] — байбак

БАЙЛЫК [бµйлы…] — богатство

БАКА ЯФРАГЫ [бµ…а йµфра„ы] — подорожник

БАКЧА [бµ…ча] — сад

БАЛ [бµл] — мед

БАЛА [бµла] — ребенок; дитя

БАЛАН [бµлан] — калина

БАЛА-ЧАГА [бµлачµ„а] — дети, детвора

БАЛДАК [бµлда…] — кольцо

БАЛЛЫ [бµллы] — сладкий

БАЛТАЧ [бµлтач] — Балтаси; Балтасинский (район)

БАЛТЫРГАН [бµлтƒыр„ан] — борщевик

БАЛЫК [бµлы…] — рыба

БАР [бµр] — есть

БАРМАК [бµрма…] — палец

БАРЫБЕР [бµрƒыбер] — все равно; обязательно

БАРЫБЫЗ [бµрƒыбƒыз] — все мы

БАСКЫЧ [бµс…ыч] — лестница

БАСМА [бµсма] — издание

БАСУ [бµсу] — поле

БАСЫЛ-ЫРГА [бµсƒылƒыр„а] — издаваться

БАШ [бµш] — голова

БАШ КИЕМЕ [бµш кийеме] — головной убор

1. БАШКА [бµш…а] — другой

2. БАШКА [бµш…а] — кроме, без

БАШКАЛА [бµш…µла] — столица

БАШКАРУЧЫ [бµш…аручы] — исполнитель

БАШКОРТ [бµш…орт] — башкирский, башкир, башкирка

БАШКОРТЧА [бµш…ортча] — по-башкирски

БАШЛЫК [бµшлы…] — глава

БАШТА [бµшта] — в начале

БӘБКӘ [бәпкә] — гусенок; утенок

БӘДРӘФ — туалет

БӘЙЛӘ-РГӘ — вязать

БӘЙРӘМ — праздник

БӘЛЕШ — бялеш

БӘЛКИ [бәлки] — возможно

БӘРӘН (БӘТИ) — козленок, ягненок

БӘРӘҢГЕ — картофель

БӘРХЕТ — бархат, бархатный (-ая, -ое)

БЕЗ — мы

БЕЗДӘ [бƒƒåздә] — у нас

БЕЗДӘН [бƒездән] — от нас

БЕЗНЕ [бƒезне] — нас

БЕЗНЕКЕ [бƒезнƒеке] — наш, наша, наше

БЕЗНЕҢ [бƒезнең] — наш, у нас

БЕЗНЕҢ КАДӘР (ЧАКЛЫ, ХӘТЛЕ) [бƒезнең …әдәр] — как мы

БЕЗНЕҢЧӘ [бƒезнеңчә] — по-нашему

БЕЛ-ЕРГә [бƒелƒергә] — знать

БЕЛӘЗЕК [бƒеләзек] — браслет

БЕЛӘН [бƒелән] — с, на, и

БЕЛГЕЧ [бƒелгеч] — специалист

БЕЛГЕЧЛЕК [бƒелгƒечлек] — специальность

БЕЛДЕРү [бƒелдƒерү] — объявление

БЕЛМИМ [белмим] — не знаю

БЕР — один

БЕРГӘ [бƒергә] — вместе

БЕРЕНЧЕ [бƒерƒенче] — первый

БЕРЕНЧЕДӘН [бƒерƒенчƒедән] — во-первых

БЕРКАЯ [бер…µйа] — никуда

БЕРКЕМ [беркем] — никто

БЕРНИ ТҮГЕЛ [берни түгƒел] — ничего не стоит

БЕРСЕКӨНГӘ [берсе …өңгә] — послезавтра

БИЕК [бийек] — высокий

БИЕКТАУ [бийƒектµw] — Высокая гора; Высокогорский (район)

БИЕ-РГӘ [бийƒергә] — танцевать

БИЗӘНҮ ӘЙБЕРЛӘРЕ — украшения

БИК — очень

БИКЛЕ — запертый, заперто

БИЛГЕЛЕ [билгƒеле] — известно, известный (-ая, -ое)

БИНА — здание

БИР-ЕРГӘ — дать, давать

БИРЕДӘ [бирƒедә] — здесь, тут

БИРЛЕ — с

1. БИТ — страница

2. БИТ — лицо

БИШ — пять

БИШӘҮ [бишәw] — пятеро

БИШЕНЧЕ [бишƒенче] — пятый (-ая, -ое)

БИЮ ТҮГӘРӘГЕ [бийү түгәрәге] — кружок танца

БИЯЛӘЙ [бийәләй] — варежки, рукавицы

БОЗ — град

БОЗАУ [бƒозаw] — теленок

БОЛЫН [бƒолон] — луг

БОЛЫТЛЫ [бƒолƒотлы] — облачный, пасмурный

БОРЫН [бƒорон] — нос

БОРЫНГЫ [бƒорƒоң„ы] — древний (-яя, -ее)

БОРЫЧ [бƒороч] — перец

БОРЫЧ САВЫТЫ [бороч сµwƒыты] — перечница

БОТАК [бƒота…] — ветка

БОТКА [бƒот…а] — каша

БӨДРӘ — кудрявый (-ая, ое)

БӨТЕНЛӘЙ [бөтөннәй] — совершенно, совсем

БУ — этот, эта, это

БУА [буwа] — пруд

БУГАЙ [бу„ай] — наверное, кажется

БУЕНЧА [буйƒынча] — по (напр.: по просьбе)

БУЙ — рост

БУЙДАК [буйда…] — неженатый, холостой

БУЙЛАП — по, вдоль

БУЛ-ЫРГА — быть

БУЛДЫКЛЫ [булдƒы…лы] — способный (-ая, -ое)

БУЛДЫКСЫЗ [булдƒы…сыз] — неспособный, бездарный (-ая, -ое)

БУЛЫП — в качестве; кем

БУЯ-РГА [буйар„а] — красить, покрасить

БҮГЕН — сегодня

БҮЛӘК — подарок

БҮЛӘК ИТ-ӘРГӘ [бүләгитәргә] — дарить, подарить

БҮЛЕК — глава, часть; отдел

БҮЛМӘ — комната

БҮРЕ — волк

БҮРЕК — (меховая) шапка

БЫЕЛ [бƒыйыл] — в этом году

БЫЛТЫР [бƒылтыр] — в прошлом году

ВАКЫТ [wµ…ыт] — время

ВАТА-РГА [wµтар„а] — ломать, сломать

ГАДӘТТӘ [„әдәттә] — обычно

ГАДЕЛ [„әдел] — справедливый (-ая, -ое)

ГАЕПЛЕ [„әйепле] — виноватый (-ая, -ое)

ГАИЛӘ [„аилә] — семья

ГАЛИМ [„алим] — ученый

ГАРӘП [„әрәп] — араб, арабский (-ая, -ое)

ГАФУ ИТ [„µфу ит] — извини

ГАФУ ИТЕГЕЗ [„µфу итƒегез] — извините

ГАШЫЙК БУЛ-ЫРГА [„µшый… булƒыр„а] — влюбиться

ГӘҮДӘ [гәwдә] — фигура, туловище

ГЕЛ — постоянно

ГӨБӘДИЯ — губадия

ГӨЛ — цветок

ГӨЛҖИМЕШ — шиповник

ГӨМБӘ — гриб

ДАРУ [дµру] — лекарство

ДАРУХАНә [дµрухәнә] — аптека

ДӘВАЛА-РГА [дәwалар„а] — лечить

ДӘРЕСЛЕК [дәрƒеслек] — учебник

ДӘҮ ӘНИ [дәwәни] — бабушка

ДӘҮ ӘТИ [дәwәти] — дедушка

ДӘҮЛӘТ [дәwләт] — государство; государственный (-ая, -ое)

ДӘФТӘР — тетрадь

ДИН — религия

ДИН ЭШЛЕКЛЕСЕ [ешлƒеклƒесе] — религиозный деятель

ДИП — что (союз); чтобы

ДӨРЕС [дƒөрөс] — правильный (-ая, -ое), правильно

ДУҢГЫЗ [дуң„ыз]— свинья

ДУС — друг, подруга

ДУСЛЫК [дуслы…] — дружба

ДҮРТ — четыре

ДҮРТӘҮ [дүртәw] — четверо

ДҮРТЕНЧЕ [дүртƒенче]— четвертый

ДүШәМБЕ — понедельник

ДЫМЛЫ — влажный (-ая, -ое), влажно

ЕГЕРМЕ [йƒегƒерме] — двадцать

ЕГЕРМЕ БЕР — двадцать один

ЕГЕРМЕ БИШ — двадцать пять

ЕГЕРМЕ ҖИДЕ — двадцать семь

ЕГЕРМЕ ӨЧ — двадцать три

ЕГЕРМЕ ТУГЫЗ [йƒегƒерме ту„ыз] — двадцать девять

ЕЛ [йыл] — год

ЕЛАН [йƒылан] — змея

ЕЛГА [йƒыл„а] — река

ЕЛМАЙ(Е)-РГА [йƒылмайƒыр„а] — улыбаться, улыбнуться

ЕРАК [йƒырак] — далеко, далекий (-ая, -ое)

ЕФәК [йƒефәк] — шелк, шелковый (-ая, -ое)

ЕШ [йыш] — частый, часто

ҖАВАП [җµwап] — ответ

ҖӘЕН [җәйен] — летом

ҖӘЙ — лето

ҖӘЯҮ [җәйәw] — пешком

ҖИБӘР-ЕРГӘ — посылать, послать

ҖИДЕ — семь

ҖИДЕНЧЕ [җидƒенче] — седьмой

ҖИЛ — ветер

ҖИЛ ИСӘ (ИСМИ) — ветер (не) дует

ҖИЛӘК-ҖИМЕШ — фрукты

ҖИҢЕЛ — легко, легкий (-ая, -ое)

ҖИР — земля

ҖИРӘН — рыжий (-ая, -ое)

ҖИТӘКЧЕ — руководитель

ҖИТМЕШ — семьдесят

ҖИҺАЗ — мебель

ҖОМГА [җом„а] — пятница

ҖӨМЛӘ — предложение

ҖҮЛӘР — глупый

ҖЫЕНТЫК [җƒыйƒынты…] — сборник

ҖЫЕШТЫР-ЫРГА [җƒыйƒыштƒырƒыр-„а] — убраться, убираться

ҖЫЛЫ [җƒылы] — теплый (-ая, -ое), тепло

ҖЫР ТҮГӘРӘГЕ — кружок песни

ҖЫРЛА-РГА [җƒырлар„а] — петь

ҖЫ(Й)-ЯРГА [җƒыйар„а] — собирать, собрать

ЗАМАН — время, период

ЗАМАНЧА [зµманча] — современный

ЗАТЛЫ — знатный, изысканный

ЗӘҢГӘР — голубой (-ая, -ое)

ЗИФА — стройный (-ая, -ое)

ЗУР — большой

ЗЫЯЛЫ [зƒыйалы] — интеллигентный

ИГЕЗӘК [игƒезәк] — близнецы

ИГЕНЧЕ [игƒенче] — хлебороб

ИГЪТИБАРЛЫ [и„тибарлы] — внимательный

ИДӘН — пол

ИДЕЛ — Волга

ИДЕЛ БУЕ [идел буйы] — Приволжский (район)

ИҖАТ — творчество

ИҖАТ ИТ-ӘРГӘ [иҗат итәргә]— творить, создавать

ИҖТИМАГЫЙ [ичтима„ый] — общественный

ИКӘН — оказывается

ИКЕ — два

ИКЕНЧЕ [икƒенче] — второй

ИКЕНЧЕДӘН [икƒенчƒедән] — во-вторых

ИКМӘК, ИПИ — хлеб

ИЛ — страна

ИЛЛЕ — пятьдесят

ИМАМ — духовный наставник

ИМАН — вера

ИМәН — дуб

ИМТИХАН — экзамен

ИНГЛИЗ [иңглиз] — английский, англичанин, англичанка

ИНГЛИЗЧӘ [иңглизчә] — по-английски

ИНДЕ — уже

ИНЕШ — речка, ручей

ИННЕК — помада

ИҢ — очень, самый

ИПТӘШ — товарищ

ИР — мужчина; муж

ИР-АТ [ират] — мужчина(ы)

ИРЕН — губа

1. ИРТә — рано

2. ИРТә — утро

ИРТӘГӘ — завтра

ИРТӘН — утром

ИСӘН БУЛ [исәмбул] — будь здоров!

ИСӘН БУЛЫГЫЗ [исәмбулƒы„ыз] — будьте здоровы!

ИСӘНМЕ [исәммƒе] — здравствуй

ИСӘНМЕСЕЗ [исәммƒесƒез] — здравствуйте

ИСӘН-САУ(ЛАР) [исәнсµwлар] — живы-здоровы

ИСЕМ — исем, название

ИСКЕ — старый (-ая, -ое)

ИСЛАМ ДИНЕ — мусульманская религия

ИСЛЕ САБЫН — туалетное мыло

ИСЛЕМАЙ — духи

ИСТӘ ТОТ-АРГА — помнить

ИСТӘЛЕКЛЕ — памятный (-ая, -ое)

ИТ — мясо

ИТӘК — юбка

ИТЕК — сапог(и)

ИХТИМАЛ — вероятно, возможно

ИХТИРАМЛЫ — почтительный; учтивый (-ая, -ое)

ИШЕГАЛДЫ [ишегалды] — двор

ИШЕК — дверь

ИШЕТ-ЕРГӘ — слышать

ЙОЗАК [йƒоза…] — замок

ЙОКЫ БҮЛМӘСЕ [йƒо…о бүлмәсе] — спальня

ЙОМЫРКА [йƒомƒор…а] — яйцо

ЙОН — шерсть, шерстяной
(-ая, -ое)

ЙОРТ — дом

ЙӨЗ — сто

ЙӨЗ-ӘРГӘ — плавать

ЙӨЗЕК [йƒөзөк] — перстень

ЙӨРӘК — сердце

ЙӨР-ЕРГӘ [йƒөрөргә] — ходить, идти

ЙӨР-МӘСКӘ — не ходить

КАБАН […µбан] — кабан

КАБУЛ ИТЕЛЕРГӘ […абул итƒелƒергә] — приниматься

КАДӘР […әдәр] — здесь: до

КАЕН […µйын] — береза

КАЕНАНА […µйнана] — свекровь

КАЕНАТА […µйната] — свекор

КАЗ […µз] — гусь

КАЗЫЛМА БАЙЛЫКЛАР […µзылма бµйлƒы…лар] — полезные ископаемые

КАЙВАКЫТ//КАЙ-ЧАК […µйwа…ыт/…µй-ча…] — иногда

КАЙДА […µйда] — где

КАЙДАН […µйдан] — откуда

КАЙСЫ […µйсы] — который

КАЙТ-ЫРГА — вернуться, возвращаться

КАК […µ…] пастила

КАКЫ//КУКЫ […µ…ы/…у…ы] — свербига

КАЛАК […µлак] — (чайная) ложка

КАЛӘМ […әләм] — ручка

КАЛКУЛЫК […µл…улы…] — холм

КАЛ-ЫРГА […µлƒыр„а] — оставаться, остаться

КАМЫР БАСАРГА […µмыр бµсар„а] — месить тесто

КАН […µн] — кровь

КАПКА […µп…а] — ворота

КАР […µр] — снег

КАРА […µра] — черный (-ая, -ое)

КАРА ЕЛАН […µра йƒылан] — гадюка

КАРА КАРГА […µра …µр„а] — грач

КАРАВАТ [караwат] — кровать

КАРАМА […µрама] — вяз

КАРГА […µр„а] — ворона

КАРЛЫГАН […µрлƒы„ан] — смородина

1. КАРШЫ […µршы] — против, не согласен

2. КАРШЫ […µршы] — перед

КАРШЫДА […µршƒыда] — напротив

КАРА-РГА […µрар„а] — смотреть, осматривать

1. КАТ […µт] — этаж

2. КАТ […µт] — раз

КАТЛАУЛЫ […µтлаwлы] — сложный

КАТНАШ-ЫРГА […µтнашƒыр„а] — участвовать

КАТЫ […µты] — твердый

КАШ […µш] — бровь

КАШЫК […µшы…] — столовая ложка

КАЯ […айа] — куда

КӘГАЗЬ [кә„әз] — бумага

Кәҗә — коза

КЕБЕК [кƒебек] — как, словно, будто

КЕЛӘМ [кƒеләм] — ковер

КЕМ — кто

КЕМНЕКЕ [кемнƒекƒе] — чей, чья, чье

КЕМНЕҢ [кемнең] — чей, у кого

КЕР-ЕРГӘ — зайти, заходить

КЕР САБЫНЫ [кер сабƒыны] — хозяйственное мыло

КЕР ЮУ МАШИНАСЫ [кер йуу] — стиральная машина

КЕРПЕ [кƒерпе] — еж

КЕРҮ ИМТИХАНЫ — вступительный экзамен

КЕРФЕК [кƒерфек] — ресница

КЕЧКЕНӘ [кƒечкƒенә] — маленький

КЕШЕ [кƒеше] — человек

КИБЕТ — магазин

КИЕЗ ИТЕК [кийез итек] — валенки

КИЕМ [кийем] — одежда

КИЕН-ЕРГӘ [кийенƒергә] — одеваться

КИ(Й)-ЯРГӘ — одевать, надевать

КИЛ-ЕРГӘ [килƒергә] — приходить, приезжать

КИЛӘСЕ — будущий

КИЛЕН — невеста, сноха

КИҢ — широкий, просторный (-ая, -ое)

КИРӘК — надо

КИРӘКМИ [кирәкми] — не нужно

КИС-ӘРГӘ — резать

КИТ-ӘРГӘ — уходить, уезжать

КИТ АННАН [кит аннан] — неужели, да что ты

КИТАП — книга

КИТАПХАНӘ [китапхәнә] — библиотека

КИЧ — вечер

КИЧӘ — вчера

КИЧЕН — вечером

КИЧКЕ АШ [кичкаш] — ужин

КИШЕР — морковь

КИЯҮ [кийәw] — жених, зять

КЛАССТАШ — одноклассник

КОДА-КОДАГЫЙ […ƒîда …ƒода„ый] — сватья

КОЕ […ƒîйо] — колодец

КОЕН-ЫРГА […ƒîйƒонƒыр„а] — купаться

КОЛАК […ƒîла…] — ухо

КОҢГЫРТ […ƒîң„орт] — коричневый (-ая, -ое)

КОРАЛ […орал] оружие

КОРЪӘН [кор’ән] — Коран

КОРЫ […ƒîро] — сухой, сухо

КОШ — птица

КО(Й)-ЯРГА […ƒîйар„а] — впадать

КОЯШ […ƒîйаш] — кояш

КӨЗ — осень

КӨЗГЕ [кƒөзгө] — зеркало

КӨЗГЕ ПАЛЬТО — осеннее пальто

КӨЗЕН [кƒөзөн] — осенью

КӨЙ — мелодия

КӨЛ-ӘРГӘ — смеяться

КӨЛӘЧ — улыбчивый, веселый (-ая, -ое)

КӨМЕШ [кƒөмөш] — серебряный (-ая, -ое), серебро

КӨН — день

КӨНБАТЫШ [көмбатыш] — запад, западный (-ая, -ое)

КӨНДЕЗ [кƒөндөз] — днем

КӨНДЕЗГЕ [кƒөндƒөзге] — дневной (-ая, -ое)

КӨНЧЫГЫШ [көнчƒы„ƒыш] — восток, восточный (-ая, -ое)

КӨНЬЯК [көнйа…] — юг

КӨТ-ӘРГӘ — ждать

КӨТҮ — стадо

КӨТҮЧЕ [кƒөтүче] — пастух

КУЕ […уйы] — густой (-ая, -ое)

КУЗГАЛАК […уз„ала…] — щавель

КУКМАРА — Кукмор; Кукморский (район)

КУЛ […ул] — рука

КУЛ ЧАП(Б)-АРГА […ул чµбар„а] — аплодировать, хлопать

КУЛЪЯУЛЫК […улйµwлы…] — носовой платок

КУНАК […уна…] — гость, гостья

КУНАК БҮЛМӘСЕ […уна… бүлмәсе] — гостиная

КУРА ҖИЛӘГЕ […ура җиләге] — малина

КУРКАК […ур…а…] — трусливый (-ая, -ое)

КУЯН […уйан] — заяц

КҮГӘРЧЕН — голубь

КҮЗ — глаз

КҮЗЛЕК — очки

КҮЗЛЕКЛЕ [күзлƒекле] — в очках

КҮК — небо

КҮК КҮКРИ — гром гремит

КҮКЕ — кукушка

КҮЛ — озеро

КҮЛМӘК — платье, рубашка

КҮМӘЧ — булка

КҮН ИТЕК — кожаные сапоги

КҮҢЕЛЛЕ [күңƒелле] — веселый (-ая, -ое), весело

КҮП — много

КҮПЕР — мост

КҮПТӘН — давно

КҮПТӘН ТҮГЕЛ [күптән түгƒел] — недавно

КҮР-ЕРГӘ — видеть, увидеть

КҮРГӘЗМӘ — выставка

КҮРЕНЕКЛЕ [күрƒенƒекле] — видный, известный (-ая, -ое)

КҮРКӘ — индюк

КҮРШЕ — сосед

КҮЧТӘНӘЧ — гостинец

КЫЗ […ыз] — девочка, дочь

КЫЗДЫР-ЫРГА [кƒыздƒырƒыр„а] — жарить

КЫЗЫК […ƒûзы…] — интересный (-ая, -ое), интересно

КЫЗЫКСЫН-ЫРГА […ƒûзы…сƒынƒыр-„а] — интересоваться

КЫЗЫЛ […ƒûзыл] — красный (-ая, -ое)

КЫЗЫМ […ƒûзым] — дочка

КЫЙБАТ […ƒûйбат] — дорогой (-ая, -ое), дорого

КЫҢГЫРАУ […ƒûң„ƒыраw] — колокольчик

КЫР […ыр] — поле

КЫРЫК […ƒûры…] — сорок

КЫРЫС […ырыс] — суровый, строгий (-ая, -ое)

КЫСКА […ƒûс…а] — короткий (-ая, -ое)

КЫСТЫБЫЙ […ƒûстƒыбый] — кыстыбый

КЫТАЙ […ƒûтай] — китайский, китаец, китаянка

КЫТАЙЧА […ƒûтайча] — по-китайски

КЫЧКЫР-ЫРГА […ƒûч…ƒырƒыр„а] — кричать, крикнуть

КЫЧЫТКАН […ƒûчƒыт…ан] — крапива

КЫШ […ыш] — зима

КЫШКЫ ПАЛЬТО […ƒûш…ы] — зимнее пальто

КЫШЫН […ƒûшын] — зимой

КЫЯР […ыйар] — огурец

ЛӘКИН [ләкин] — но, однако

МАЙ — масло

МАЙ САВЫТЫ [мµй сµвыты] — масленка

МАКСАТ [мµ…сат] — цель

МАЛАЙ [мµлай] — мальчик

МАМЫК [мµмы…] — хлопок, хлопчатобумажный (-ая, -ое)

МАНАРА [мµнара] — минарет, башня

МАҢГАЙ [мµң„ай] — лоб

МАТУР [мµтур] — красивый (-ая, -ое)

МӘ — на, возьми

МӘГЕЗ [мәгƒез] — возьмите

МӘГЪЛҮМАТ [мә„лүмәт] — информация, сведения

МӘДӘНИЯТ [мәдәнийәт] — культура

МӘДӘНИЯТ САРАЕ [мәдәнийәт сµрайы] — дворец культуры

МӘДРӘСӘ — медресе

МӘҖБҮРИ — обязательно

МӘЙДАН — площадь

МӘКАЛӘ [мә…әлә] — статья

МӘКТӘП — школа

МӘТРҮШКӘ — душица

МӘХӘББӘТ — любовь

МӘЧЕТ — мечеть

МЕНӘ [менә] — вот, вон

МЕН-ӘРГӘ [мƒенәргә] — подниматься, подняться

МЕҢ — тысяча

МИКӘН — ли, ль; то ли... то ли

МИЛӘҮШӘ [миләwшә] — фиалка

МИЛӘШ — рябина

МИЛЛӘТ — нация, национальность

МИЛЛИ РИЗЫКЛАР [ризы…лар] — национальные блюда

МИН — я

МИН ДӘ [миндә] — я тоже

МИНДә [миндә] — у меня

МИНЕ — меня

МИНЕКЕ [минƒеке] — мой, моя, мое

МИНЕМ — мой, у меня

МИНЕМ КАДӘР (ЧАКЛЫ, -ХӘТЛЕ) [минем …әдәр /чµ…лы] — как я

МИНЕМЧӘ [минемчә] — по-моему

МИННӘН — от меня

МИҢА — мне

МОНДА — здесь, тут, сюда

МӨСЛИМ — Муслюмово; Муслюмовский (район)

МӨХӘРРИР — редактор

МУЕН [муйын] — шея

МУЕНСА [муйынса] — бусы, колье

МУЗЫКА КОРАЛЫ […оралы] — музыкальный инструмент

МУНЧА — баня

МУНЧА ЯГАРГА [мунча 鵄ар„а] — топить баню

МЫЕКЛЫ [мƒыйы…лы] — усатый (-ая, -ое)

НАДАН [нµдан] — неграмотный (-ая, -ое)

НАМУСЛЫ [нµмуслы] — честный (-ая, -ое)

НАРАТ [нµрат] — сосна

НАЧАР [нµчар] — плохо

НАЧАР ТҮГЕЛ [нµчар түгел] — неплохо

НӘРСӘ [нәрсә] — что

НӘСЕР — стихотворение в прозе

НӘФИС — художественный; изящный (-ая, -ое)

НӘШРИЯТ [нәшрийат] — издательство

НЕМЕЦЧӘ // АЛМАНЧА [немеччә] [µлманча] — по-немецки

НИ ХӘЛЛӘР? [ни хәлләр] — как дела?

НИК (НИГӘ) [нигә] — почему, зачем

НИНДИ [нинди] — какой (-ая, -ое)

НИХӘЛ? [нихәл] — как дела?

НИЧӘ [ничә] — сколько

НИЧӘНЧЕ [ничәнче] — который (-ая, -ое)

НОКРАТ [но…рат] — Вятка

ОЕК [ойо…] — чулок

ОЕКБАШ [ойо…баш] — носки

ОЗАК [оза…] — долго

ОЗЫН [озон] — длинный (-ая, -ое)

ОНЫК [оно…] — внук, внучка

ОНЫТ-ЫРГА [онƒотƒыр„а] — забывать, забыть

ОХШАГАН [охша„ан] — похож, похожий (-ая, -ое)

ОЧРАТ-ЫРГА [очратƒыр„а] — встретить, встречать

ОЧРАШКАНГА КАДәР [очраш…аң„а …әдәр] — до встречи

ОЧРАШУ — встреча

ОЧУЧЫ — летчик

ОЧЫП КИЛ-ЕРГә — прилететь, прилетать

ОЧЫП КИТ-әРГә — улететь, улетать

ОЧЫП ЧЫК(Г)-АРГА [очоп чƒы„ар„а] — вылететь, вылетать

ОША-РГА [ошар„а] — нравиться

ОЯ [ойа] — гнездо

ОЯЛЧАН [ойалчан] — стеснительный, застенчивый (-ая, -ое)

ОЯТ [ойат] — стыдно, стыд

ӨЙ — дом

ӨЙЛӘН-ЕРГӘ — жениться

ӨЙРӘН-ЕРГӘ — изучать

ӨЙРӘТ-ЕРГӘ — научить, учить

ӨС КИЕМЕ [өс кийеме] — одежда

ӨСТӘЛ — стол

ӨЧ — три

ӨЧЕН [өчөн] — для, за, из-за, чтобы, ради

ӨЧЕНЧЕ [өчƒөнче] — третий

ӨЧЕНЧЕ КӨН [өчƒөнчƒекөн] — позавчера

ӨЧЕНЧЕДӘН [өчƒөнчƒедән] — в-третьих

ӨЧПОЧМАК [өчпочма…] — треугольник

ПӘНҖЕШӘМБЕ [пәнҗƒешәмбе] — четверг

ПӘРӘМӘЧ — перемяч

ПӘРДӘ — занавеска, штора

ПЕСИ // МӘЧЕ [пƒеси] — кошка, кот

ПЕСНӘК [пƒеснәк] — синица

ПЕШЕР-ЕРГӘ — варить, печь, готовить

ПИРЧӘТКӘ [пирчәткә] — перчатки

ПЛИТӘ — плита

ПОШИ — лось

ПЫЧАК [пƒыча…] — нож

ПЫЧРАК [пƒычра…] — грязный (-ая, -ое), грязно

РАСЛАНЫРГА [рµсланƒыр„а] — быть утвержденным

РӘИС — председатель; Раис (имя собств.)

РӘСЕМ — рисунок, картина

РӘСМИ — официальный (-ая, -ое)

РӘССАМ [рәссам] — художник

РӘТ — ряд

РӘХӘТ — приятно, хорошо

РӘХӘТЛӘНЕП — с удовольствием

РӘХИМ ИТ(ЕГЕЗ) [рәхим ит] — добро пожаловать, пожалуйста

РӘХМӘТ — спасибо

РИЗА — согласен, согласна

РОМАНСЛАР КИЧӘСЕ — вечер романсов

РУС — русский, русская

РУСЧА [ручча] — по-русски

САБЫН [сµбын] — мыло

САБЫР [сµбыр] — терпеливый (-ая, -ое)

САВЫТ-САБА [сµwыт сµба] — посуда

САГЫН-ЫРГА [са„ƒынƒыр„а] — скучать, тосковать

САЕН [сµйын] — еже-, каждый

САЕСКАН [сµйƒыс…ан] — сорока

САЗЛЫК [сµзлы…] — болото

САЙ [сµй] — мелкий (-ая, -ое), мелко

САЙЛАНМА [сµйламма] — избранный (-ая, -ое)

САЙЛАН-ЫРГА [сµйланƒыр„а] — избираться

САЙРА-РГА [сµйрар„а] — петь (о птице)

САКАЛЛЫ [сµ…аллы] — бородатый (-ая, -ое)

САЛ-ЫРГА [сµлƒыр„а] — класть, положить

САЛКЫН [сµл…ын] — холодный (-ая, -ое), холодно

САН [сµн] — номер; число

САНДУГАЧ [сµнду„ач] — соловей

САРАЙ [сµрай] — сарай; дворец

САРЫ [сµры] — желтый (-ая, -ое)

САРЫ МӘТРҮШКӘ — зверобой

САРЫК [сµры…] — овца

САТ-АРГА [сµтар„а] — продавать, продать

САТУЧЫ — продавец

САТЫП АЛ-ЫРГА [сµтыбалƒыр„а] — покупать, купить

САУ БУЛ [с˜µw бул] — до свидания

САУ БУЛЫГЫЗ [сµw булƒы„ƒыз] — до свидания

СӘБӘП — причина

СӘГАТЬ [сә„әт] — часы, время

СӘЛАМ [сәләм] — привет

СӘЛАМӘТ [сәләмәт] — здоровый (-ая, -ое)

СӘЛӘТЛЕ — одаренный (-ая, -ое)

СӘНГАТЬ [сәң„әт] — искусство; художественный (-ая, -ое)

СӘНГАТЬ ЭШЛЕКЛЕСЕ ƒ[åшлƒеклƒесе] — деятель культуры

СӘХНӘ — сцена

СӘЯСИ [сәйәси] — политический (-ая, -ое)

СЕБЕР-ЕРГӘ [сƒебƒерƒергә] — мести, подметать

СЕБЕРКЕ [сƒебƒерке] — метла; веник

СЕЗ — вы

СЕЗГӘ [сƒезгә] — вам, к вам

СЕЗДӘ [сƒездә] — у вас

СЕЗДӘН [сƒездән] — от вас

СЕЗНЕ [сƒезне] — вас

СЕЗНЕКЕ [сƒезнƒеке] — ваш, ваша, ваше

СЕЗНЕҢ [сƒезнең] — ваш, у вас

СЕЗНЕҢ КАДӘР (ЧАКЛЫ, ХӘТЛЕ) [сƒезнең …әдәр] — как вы

СЕЗНЕҢЧӘ [сƒезнеңчә] — по-вашему

СЕҢЕЛ [сƒеңел] — младшая сестра

СИГЕЗ — восемь

СИГЕЗЕНЧЕ [сигƒезƒенче] — восьмой

СИКСӘН — восемьдесят

СИМЕЗ — жирный, толстый (-ая, -ое)

СИМФОНИК ОРКЕСТР [симфоник] — симфонический оркестр

СИН — ты

СИНДӘ — у тебя

СИНЕ — тебя

СИНЕКЕ [синƒеке] — твой, твоя, твое

СИНЕҢ — твой, у тебя

СИНЕҢ КАДӘР (ЧАКЛЫ, ХӘТЛЕ) [синең …әдәр] — как ты

СИНЕҢЧӘ [синƒеңчә] — по-твоему

СИННӘН — от тебя

СИҢА — тебе

СИҢА (СЕЗГӘ) КИЛЕШӘ [килƒешә] — тебе (вам) идет

СИРӘК — редкий (-ая, -ое), редко

СИТСЫ — ситец, ситцевый (-ая, -ое)

СИШӘМБЕ — вторник

1. СОҢ — после

2. СОҢ — поздно

СОРА-РГА [сƒорар„а] — спрашивать, спросить

СОРАУ [сƒораw] — вопрос

СОРЫ [сƒоро] — серый (-ая, -ое)

СӨЗ-ӘРГӘ — бодать

СӨЙЛӘ-РГӘ — говорить, рассказывать

СӨЙЛӘШ-ЕРГӘ — разговаривать

СӨЛГЕ [сƒөлгө] — полотенце

1. СӨРТ-ЕРГӘ [сƒөртƒөргә] — вытирать, вытереть

2. СӨРТ-ЕРГӘ [сƒөртƒөргә] — красить, покрасить (помадой)

СӨТ — молоко

СӨТ САВЫТЫ [сөт сµwƒыты] — молочник

СӨЯК [сөйәк] — кость

СӨ(Й)-ЯРГӘ [сөйәргә] — любить

СУ — вода

СУГАН [су„ан] — лук

СУГЫШ [су„ыш] — война

СУЛ — левый (-ая, -ое)

СУМ — рубль

СУРӘТЛӘН-ЕРГӘ [сүрәтләнƒергә] — изображаться

СУРӘТЛӘ-РГӘ [сүрәтләргә] — изображать, изобразить

СУЫТКЫЧ [суwƒыт…ыч] — холодильник

СҮЗ — слово

СҮЗЛЕК — словарь

СЫЕР [сƒыйыр] — корова

СЫЕР АБЗАРЫ — коровник

СЫЕР САВУЧЫ [сµwучы] — доярка, дояр

СЫЕРЧЫК [сƒыйƒырчы…] — скворец

СЫЗЛА-РГА — ныть, ломить

СЫЛУ [сƒылу] — стройный (-ая, -ое)

СЫМАН [сƒыман] — как, словно, будто, подобно

СЫН-ЫРГА [сƒынƒыр„а] — сломаться

ТАБА [тµба] — сковорода

ТАБАК [тµба…] — миска

ТАБИБ — врач

ТАБИГАТЬ [тµби„әт] — природа

ТАВЫК [тµwы…] — курица

ТАВЫШ [тµwыш] — голос; шум

ТАГЫН [тµ„ын] — еще

ТАЗА [тµза] — здоровый, крепкий
(-ая, -ое)

ТАЙ [тµй] — жеребенок

ТАЛ [тµл] — ива

ТАЛӘПЧӘН — требовательный (-ая, -ое)

ТАМАН [тµман] — впору

ТАМАША ЗАЛЫ [тµмаша залы] — зрительный зал

ТАМАШАЧЫ — зритель

ТАМЫР — корень

ТАНЫШ [тµныш] — знакомый, знакомая

ТАНЫШ БУЛ [тµныш бул] — будь знаком

ТАНЫШ БУЛЫГЫЗ [булƒы„ыз] — будьте знакомы

ТАП(Б)-АРГА — находить, найти

1. ТАПКЫР [тµп…ыр] — находчивый (-ая, -ое)

2. ТАПКЫР [тµп…ыр] — раз

ТАПШЫР-ЫРГА [тµпшƒырƒыр„а] — передать, вручать

ТАР [тµр] — узкий (-ая, -ое)

ТАРАК [тµра…] — расческа

ТАРИХИ [тµрихи] — исторический (-ая, -ое)

ТАТАР [тµтар] — татарский, татарин, татарка

ТАТАР МУЗЫКА СӘНГАТЕ [сәң„әте] — татарское музыкальное искусство

ТАТАРЧА [тµтарча] — по-татарски

ТАУ [тµw] — гора

ТАШЛА-РГА [тµшлар„а] — бросить, бросать

ТАШЧЫ [тµшчы] — каменщик

ТӘЛИНКӘ [тәлиңкә] — тарелка

ТӘМЛЕ [тәмле] — вкусный (-ая,-ое)

ТӘМСЕЗ — невкусный (-яа, -ое)

ТӘНӘФЕС — перерыв, перемена

ТӘҢКӘ — рубль

ТӘРӘЗӘ — окно

ТӘРӘЗӘ ТӨБЕ [төбө] — подоконник

ТӘРБИЯЛЕ [тәрбийәле] — воспитанный (-ая, -ое)

ТӘРБИЯЧЕ [тәрбийәче] — воспитатель

ТӘРҖЕМӘ [тәрҗƒемә] — перевод

ТӘРҖЕМӘЧЕ [тәрҗƒемәче] — переводчик

ТӘРТИПЛЕ — воспитанный (-ая, -ое), дисциплинированный (-ая, -ое)

ТЕГЕНДӘ [тƒегƒендә] — там

ТЕГҮЧЕ — портниха

ТЕК(Г)-ӘРГӘ [тƒегәргә] — шить, сшить

ТЕЛ — язык

ТЕЛӘ-РГӘ [тƒеләргә] — желать, пожелать

ТЕРЛЕКЧЕ [тƒерлƒекче] — животновод

ТЕШ — зуб

ТЕШ ПАСТАСЫ — зубная паста

1. ТИЕН [тийен] — белка

2. ТИЕН [тийен] — копейка

ТИЗ — быстро, быстрый (-ая, -ое)

ТИКШЕР-ЕРГӘ — проверять, проверить

ТИМЕР — железный, железо

ТИМЕР ЮЛ [йул] — железная дорога

ТИМЕРАЯК [тимƒерайа…] — коньки

ТИРӘК — тополь, осокорь

ТИРӘН — глубокий (-ая, -ое), глубоко

ТОЗ [тос] — соль

ТОЗ САВЫТЫ [тоссµwƒыты] — солонка

ТОЗЛЫ [тƒозло] — соленый

ТОКМАЧ [тƒо…мач] — лапша

ТОМАН [тƒоман] — туман

ТОР-ЫРГА [тƒорƒор„а] — жить, проживать

ТОРМЫШ [тƒормош] — жизнь

ТОТ-АРГА [тƒотар„а] — ловит

ТӨБӘК [тƒөбәк] — край, сторона

ТӨГӘЛ [тƒөгәл] — точно, точный

ТӨЗҮЧЕ [тƒөзүче] — строитель

ТӨЛКЕ [тƒөлкө] — лиса

ТӨН — ночь

ТӨНГЕ [тƒөңгө] — ночной (-ая, -ое)

ТӨНЛӘ [тƒөннә] — ночью

ТӨНЬЯК [төнйа…] — север

ТӨРЕК [тƒөрөк] — турецкий, турок, турчанка

ТӨРЕКЧӘ [тƒөрөкчә] — по-турецки

ТӨС — цвет

1. ТӨСЛЕ [тƒөслө] — как, вроде, похож

2. ТӨСЛЕ [тƒөслө] — цветной

ТӨШ ВАКЫТЫ [төш wа…ƒытƒы] — время обеда

ТӨШ КҮР-ЕРГӘ — видеть сон

ТӨШ-ӘРГӘ — спускаться, спуститься

ТӨШКЕ АШ [тƒөшкаш] — обед

ТӨШТӘН СОҢ [тƒөштән соң] — после обеда

ТРАКТОРЧЫ [тракторчы] — тракторист

ТУ-АРГА [туwар„а] — рождаться

ТУГАН [ту„ан] — родной, родственник

ТУГАН КӨН [ту„аң көн] — день рождения

ТУГАНЛЫК [ту„анны…] — родство

ТУГАН-ТУМАЧА [ту„ан-тумача] — родня

ТУГЫЗ [ту„ыз] — девять

ТУГЫЗЫНЧЫ [ту„ƒызƒынчы] — девятый

ТУЗАН — пыль

ТУЗАН СУЫРТКЫЧ [суwƒырт…ыч] — пылесос

ТУЙ — свадьба

ТУКСАН [ту…сан] — девяносто

ТУКТАЛЫШ [ту…талыш] — остановка

ТУКТА-РГА [ту…тар„а] — остановиться, останавливаться

ТУКТАТ-ЫРГА [ту…татƒыр„а] — остановить, останавливать; выключить, выключать

ТУКЫМА [ту…ƒыма] — ткань

ТУЛЫ — полный

ТУН — шуба

ТУңДЫРМА [туңдƒырма] — мороженое

ТУРА-РГА [турар„а] — крошить, накрошить

ТУРЫНДА [турƒында] — о, об, про

ТУТАШ — туташ (обращение к девушке)

ТУФРАК [туфра…] — земля, почва

ТҮГЕЛ — не, нет

ТҮЛӘ-РГӘ — платить, заплатить

ТҮФЛИ — туфли

ТҮШӘМ — потолок

ТЫЙНАК [тƒыйна…] — скромный (-ая, -ое)

ТЫНЫЧЛЫК [тƒынƒычлы…] — спокойствие; мир

ТЫҢЛА-РГА [тƒыңлар„а] — слушать, слушаться

ТЫРЫШ [тƒырыш] — старательный (-ая, -ое)

УДМУРТЧА [удмуртча] — по-удмуртски

УЙНА-РГА — играть

УКУЧЫ [у…учы] — ученик

УКЫ-РГА [у…ƒыр„а] — учиться, читать

УКЫТ-ЫРГА [у…ƒытƒыр„а] — преподавать

УКЫТУЧЫ [у…ƒытучы] — учитель

1. УЛ — сын

2. УЛ — он, она, оно

УЛЫМ — сынок (мой)

УМАРТА — улей

УМАРТАЧЫ — пчеловод, пасечник

УН — десять

УНАЛТЫ — шестнадцать

УНБЕР [умбер] — одиннадцать

УНБЕРЕНЧЕ [умбƒерƒенче] — одиннадцатый

УНБИШ [умбиш] — пятнадцать

УНДҮРТ — четырнадцать

УНҖИДЕ — семнадцать

УНИКЕ — двенадцать

УНИКЕНЧЕ [уникƒенче] — двенадцатый

УНӨЧ — тринадцать

УНСИГЕЗ — восемнадцать

УНТУГЫЗ [унту„ыз] — девятнадцать

УНЫНЧЫ [унƒынчы] — десятый

УҢ — правый (-ая, -ое)

УҢАЙЛЫ — удобный (-ая, -ое), удобно

УҢГАН [уң„ан] — способный, деловой, умелый (-ая, -ое)

УРАМ — улица

УРМАН — лес

УРНАШКАН [урнаш…ан] — расположен, находится

УРТА БЕЛЕМЛЕ [урта бƒелƒемле] — со средним образованием

УРТАДА — в середине

УРТАЧА [уртача] — средне

УРЫН — место

УРЫНДЫК [урƒынды…] — стул

УСАЛ — злой (-ая, -ое)

УТЫЗ — тридцать

ҮГЕЗ — бык

ҮГИ АНА ЯФРАГЫ [үгийана йµфра„ы] — мать-и-мачеха

ҮЗ — свой, свое, своя

ҮЗӘК — центр

ҮЗЕБЕЗ [үзƒебез] — мы сами

ҮЗЕГЕЗ [үзƒегез] — вы сами

ҮЗЕМ — я сам (сама)

ҮЗЕҢ — ты сам (сама)

ҮЗЛӘРЕ — они сами

ҮЗСҮЗЛЕ [үссүзле] — упрямый, своенравный

ҮКЧӘЛЕ — на каблуках

ҮКЧӘСЕЗ — без каблука

ҮЛӘН — трава

ҮЛ-ӘРГӘ — умереть, умирать

ҮЛЧӘ-РГӘ — взвесить

ҮЛЧӘМ — размер

ҮПКӘЛӘРГӘ — обижаться, обидеться

ҮРДӘК — утка

ҮС — расти

ҮСЕМЛЕК [үсƒемлек] — растение

ҮТКӘН — прошлый, прошедший (-ая, -ое)

ҮТҮК — утюг

ҮТҮКЛӘ-РГӘ — гладить, погладить

ФАРСЫ — перс, персидский (-ая, -ое)

ФӘН — наука

ФӘННИ — научный

ФРАНЦУЗЧА [францучча] — по-французски

ХАЙВАН [хµйwан] — животное (дом.)

ХАЛЫК [хµлы…] — народ

ХАЛЫК АРТИСТЫ — народный артист

ХАНЫМ — ханум (обращение к женщине)

ХАСТАХАНӘ [хµстахәнә] — больница

ХАТ [хµт] — письмо

ХАТ ТАШУЧЫ — почтальон

ХАТА [хµта] — ошибка

ХАТЫН [хµтын] — женщина; жена

ХАТЫН-КЫЗ [хат˜˜ûң…ыз] — женщина(ы)

ХӘБӘР ИТ-ӘРГӘ [хәбәритәргә] — сообщить, сообщать

ХӘЕРЛЕ ИРТӘ [хәйƒерлеиртә] — доброе утро

ХӘЕРЛЕ КИЧ [хәйƒерле кич] — добрый вечер

ХӘЕРЛЕ КӨН [хәйƒерле көн] — добрый день

ХӘЗЕР [хәзер] — сейчас

ХӘЗИНӘ — клад, сокровище

ХӘЛЛӘР НИЧЕК? [хәлләр ничек?] — как дела?

ХӘРЕФ — буква

ХӘТЕР — память

ХӘТЕРЛӘ-РГӘ [хәтƒерләргә] — помнить

ХӘТЛЕ — здесь: до

ХЕЗМӘТ [хƒезмәт] — труд

ХИКӘЯ [хикәйә] — рассказ

ХОЛЫК [хƒоло…] — характер

ХУШБУЙ — духи

ҺАВА [һµwа] — воздух

ҺАВА ТОРЫШЫ [һµwа тƒорƒошы] — погода

ҺАМАН [һµман] — постоянно, всегда, все время

ҺӘЙКӘЛ — памятник

ҺӘЛАК БУЛ-ЫРГА [һәләк булƒыр„а] — погибнуть, погибать

ҺӘМ — и

ҺӘРВАКЫТ [һәрwа…ыт] — всегда, постоянно

ҺИЧШИКСЕЗ [һичшиксез] — несомненно

ЧАБЫШ АТЫ [чµбыш аты] — скакун

ЧАКЛЫ [чµ…лы] — здесь: до

ЧАКРЫМ [ча…рым] — верста

ЧАЛБАР — брюки

ЧАМАСЫ — приблизительно

ЧАНА — сани

ЧАҢГЫ [чµң„ы] — лыжи

ЧӘЙНЕК — чайник

ЧӘКЧӘК — чакчак

ЧӘНЕЧКЕ [чәнƒечке] — вилка

ЧӘРШӘМБЕ — среда

ЧӘЧ — волос

ЧӘЧӘК — цветок

ЧЕБИ [чƒеби] — цыпленок

ЧИБӘР — красивый (-ая, -ое)

ЧИКЛӘВЕК [чикләwек] — орех

ЧИЛӘК — ведро

ЧИРАТ — очередь

ЧИСТАРТ-ЫРГА — чистить, очищать

ЧИТ ТЕЛ — иностранный язык

ЧИТЕК — ичиги

ЧИШМӘ — родник, ключ

ЧИЯ [чийә] — вишня

ЧӨНКИ [ч˜өңки] — потому что

ЧУЛМАН — Кама

ЧҮМЕЧ — ковш, половник

ЧҮП — мусор

ЧҮП ЧИЛӘГЕ — мусорное ведро

ЧҮПРӘК — тряпка

ЧҮПРӘЛЕ — Дрожжаное; Дрожжановский (район)

ЧЫК(Г)-АРГА — выходить, выйти

ЧЫГЫП ТАЙ(А)-РГА [чƒы„ыптайар„а]— убегать, убежать

ЧЫНАЯК [чƒынайа…] — чашка

ЧЫНЛАП ТА [чƒыннап та] — действительно

ЧЫПЧЫК [чƒыпчы…] — воробей

ЧЫРШЫ [чƒыршы] — ель

ШАГЫЙРЬ [ша„ир] — поэт

ШАКТЫЙ [шµ…тый] — довольно, достаточно

ШАЛТЫРАТ-ЫРГА [шµлтƒыратƒыр-„а] — звонить

ШАТ — рад, рада

ШАТЛАН-ЫРГА [шµтланƒыр„а] — радоваться, обрадоваться

ШАЯН [шµйан] — шалун, шаловливый (-ая, -ое)

ШӘМӘХӘ — фиолетовый (-ая, -ое)

ШӘП — прекрасно; отлично, отличный (-ая, -ое)

ШӘРЫК [шәре…] — восток, восточный (-ая, -ое)

ШӘҺӘР — город

ШИГЫРЬ [ши„ер] — стихотворение

ШИГЪРИЯТ — поэзия

ШИКӘР — сахар

ШИКӘР САВЫТЫ [сµwƒыты] — сахарница

ШИКЕЛЛЕ [шикƒелле] — как, будто, подобно

ШИМБӘ — суббота

ШИФАЛЫ — целебный (-ая, -ое)

ШОМЫРТ [шƒоморт] — черемуха

ШӨГЫЛЬЛӘН-ЕРГӘ [шө„өлләнƒергә] — заниматься

ШУ-АРГА [шуwар„а] — кататься

ШУЛ — здесь: ведь

ШУЛАЙ — так

ШУЛАЙМЫНИ [шулаймƒыни] — разве

ШУНДЫЙ [шундый] — такой (-ая, -ое)

ШУҢА КҮРӘ [шуң˜а күрә] — поэтому

ЭЗЛӘ-РГӘ — искать

ЭЛЕК ƒ[åлек] — раньше

ЭНӘ [ƒåнә] — иголка

ЭНЕ ƒ[ƒåне] — младший брат

ЭССЕ [ƒåссе]— жарко; жаркий

ЭТ — собака

ЭЧ — живот

ЭЧ-ӘРГӘ — пить, выпить

ЭЧТӘЛЕК [ƒåчтәлек] — содержание

ЭШ — работа

ЭШЛӘ-РГӘ — работать, делать

ЭШЛӘПӘ — шляпа

ЭШЧӘН — трудолюбивый (-ая, -ое)

ЭШЧЕ — рабочий

Ю-АРГА [йуwар„а] — мыть, вымыть

ЮА [йуwа] — дикий лук

ЮГАЛТ-ЫРГА [йу„алтƒыр„а] — терять, потерять

ЮГАРЫ БЕЛЕМЛЕ [йу„ар˜ы бƒелƒемле] — с высшим образованием

ЮГАРЫ УКУ ЙОРТЫ [йу„ары у…у йƒорто] — высшее учебное заведение

ЮЕШ [йуwеш] — мокрый (-ая, -ое), мокро

ЮК [йу…] — нет

ЮКӘ [йүкә] — липа

ЮЛ [йул] — дорога

ЮМАРТ [йумарт] — щедрый (-ая, -ое)

[йµбы…] — закрытый, закрыто

2. ЯБЫК [йµбы…] — худой (-ая, -ое)

ЯЗ [йµз] — весна

ЯЗ-АРГА [йµзар„а] — писать

ЯЗУЧЫ [йµзучы] — писатель

ЯЗЫЛУ [йµзылу] — подписка

ЯЗЫН [йµзын] — весной

ЯК [йµ…] — сторона

ЯКШӘМБЕ [йәкшәмб˜е] — воскресенье

ЯКЫН [йµ…ын] — близкий (-ая, -ое), близко

ЯЛ [йµл] — отдых

ЯЛ ИТ-әРГә [йµл итәргә] — отдыхать

ЯЛГЫЗ [йµл„ыз] — одинокий

ЯЛГЫШ [йµл„ыш] — ошибка, неправильно

ЯЛКАУ [йµл…аw] — ленивый (-ая, -ое)

ЯМЕ [йәме] — ладно

ЯНЫНДА [йµнƒында] — около, у

ЯҢА [йµңа] — новый

ЯҢА САВИН — Ново-Савиновский (район)

ЯҢАЛЫК [йµңалык] — новость

ЯҢГЫР [йµң„ыр] — дождь

ЯҢГЫР ЯВА [йµң„ыр йµwа] — идет дождь

ЯП(Б)-АРГА [йµбар„а] — закрыть, закрывать

ЯПОНЧА [йапонча] — по-японски

ЯРАМЫЙ [йµрамый] — нельзя

ЯРАТ-ЫРГА [йµратƒыр„а]— любить

ЯРДӘМЧЕЛ [йәрдәмчел] — отзывчивый (-ая, -ое)

ЯРТЫ [йµрты] — половина

ЯРЫЙ [йµрый] — можно

ЯРЫЙМЫ? [йµрыймƒы] — можно?

ЯРЫЙСЫ [йµрыйсы] — ничего

ЯСА-РГА [йµсар„а] — делать, сделать

ЯТ-АРГА [йµтар„а] — лежать, лечь

ЯУЛЫК [йµwлы…] — платок

ЯУЛЫК БӘЙЛӘ-РГӘ — повязывать платок

ЯФРАК [йµфра…] — лист

ЯХШЫ [йµхшы] — хорошо

ЯШӘ-РГӘ [йәшәргә] — жить, проживать

ЯШЕЛ [йәшел] — зеленый (- ая, -ое)

ЯШЕЛЧӘ [йәшелчә] — овощ

ЯШЕНЛЕ ЯҢГЫР [йәшенне йµң„ыр] — гроза